Đá Ruby có những loại nào? Phân biệt thật giả sao?

RUBY LÀ GÌ?

Ruby (Hồng ngọc) là một trong 4 loại đá quý nhất của thế giới đá, cùng với Kim cương, Sapphire và Emerald (Ngọc lục bảo)

Người mẹ - Đá Corundum sinh được 2 người con, đều rất đẹp đẽ, đó chính là Ruby và Sapphire. 2 loại ngọc này thực ra là 1, chỉ khác nhau về màu sắc. Corundum có màu thuộc sắc đỏ gọi là Ruby, các màu còn lại gọi là Sapphire.

Có thể bạn không tin, nhưng Ruby thực chất chính là … nhôm oxit Al2O3, nghe tầm thường dễ sợ :v May sao, mấy cục nhôm rỉ này bị Crôm chui vào, tạo nên màu đỏ bắt mắt, thế là từ vịt phút chốc hóa thành thiên nga

Ruby được ưa chuộng vì hội đủ những yếu tố làm nên một viên đá quý: Màu sắc đẹp, độ cứng cao, hiếm, bền, hiệu ứng quang học đặc biệt, hơn nữa màu đỏ lại là màu của may mắn, thành công trong kinh doanh.

Tên Ruby bắt nguồn từ tiếng Latinh “rubeus” có nghĩa là màu đỏ sẫm. Truyền thuyết kể rằng, Ruby chính là những giọt máu rỉ ra từ trái tim người mẹ vĩ đại của muôn loài - Thần Đất. Chính vì thế, màu đỏ rực rỡ của Ruby chính là tượng trưng cho mặt trời, tự do và quyền lực.

Trên thế giới, mỏ Mogok (Myanmar), Lục Yên và Quỳ Hợp (Việt Nam), Mozambique, Nam Phi ... là những địa danh nổi tiếng nhất về Ruby

Ruby đẹp nhất khi có màu đỏ huyết bồ câu

RUBY DÙNG LÀM GÌ?

Loại đẹp nhất dùng làm mặt trang sức, loại vừa vừa đem tạc linh vật phong thủy đeo cổ, loại quặng xỉ xấu xí thì nghiền ra làm tranh đá quý. Nói chung không có gì bị bỏ phí

RUBY CÓ NHỮNG LOẠI NÀO?

➡️ Về mặt tính chất thì thường chỉ phân ra 2 loại:

- Ruby thịt: Loại bình thường, không có hiệu ứng sao trên bề mặt
- Ruby sao: Khi soi đèn sẽ thấy trên bề mặt đá có 3 tia sáng cắt nhau tại 1 điểm, tạo nên ngôi sao 6 cánh.

Nếu phẩm chất tương đương, thì Ruby sao bao giờ giá trị cũng cao hơn Ruby thịt.

➡️ Về mặt xử lý, Ruby chia làm mấy loại, tương ứng với giá trị giảm dần:

- Ruby tự nhiên hoàn toàn, không xử lý (Ruby sống)

- Ruby xử lý nhiệt (Ruby đốt): Dùng nhiệt độ cao để đốt cháy tạp chất, tăng độ trong và màu sắc.

- Đá giả Ruby: Một số loại đá tự nhiên khác có màu tương tự Ruby

- Ruby xử lý phủ thủy tinh (Ruby Phi, Ruby Thái): Nung Ruby cùng với thủy tinh, để thủy tinh len vào che lấp hết khe nứt, tăng độ bóng và màu sắc.

- Ruby nhuộm

- Ruby nhân tạo/giả

➡️ Ngoài ra lưu ý, trên thị trường còn phổ biến loại Ruby cộng sinh cùng Zoisite, tạo nên 2 màu đỏ-xanh trên cùng 1 khối đá khá đặc biệt.

Ruby Zoisite thường bở, lẫn nhiều tạp, màu hơi ngả tím, và zoisite có độ cứng thấp. Do vậy giá trị nhìn chung thấp hơn Ruby "nguyên chất"

CÁCH PHÂN BIỆT RUBY THẬT GIẢ?

➡️ Đối với Ruby xử lý nhiệt: Chả có cách nào cho dân thường phân biệt. Cần đưa tới phòng giám định, soi kính hiển vi, nhận biết nhờ 1 số tạp chất đặc trưng bị biến mất do quá trình đốt. Tuy nhiên việc phân biệt này cũng không quan trọng lắm, vì xử lý nhiệt rất bền, ít ảnh hưởng giá trị đá.

➡️ Đá giả Ruby: Một số loại đá có màu sắc rất giống, thường bị nhầm với Ruby. VD như Garnet, Tourmaline đỏ, Spinel …

Đây cũng là những loại đá tự nhiên khá quý hiếm, giá trị cao. Nên đề nghị người bán làm kiểm định để nhận biết.

➡️ Với Ruby phủ thủy tinh: Đây là kiểu xử lý rất phổ biến vì giá thành rẻ. Ruby phủ thủy tinh có thể dễ dàng nhận biết bằng mắt thường. Lấy đèn pin điện thoại soi, nếu bên trong có bong bóng, các vết rạn không rõ nét, đá trong mờ thì khả năng cao là Ruby đã phủ thủy tinh. (Xem ảnh minh họa)

Cần lưu ý là Ruby phủ thủy tinh có giá rất rẻ so với Ruby sống và Ruby đốt có cùng chất lượng. Ở Việt Nam hiện tại, hầu hết các sản phẩm tạc (Hồ ly, tỳ hưu, phật ...) đều chế tác từ ruby phủ thủy tinh

➡️ Ruby nhuộm ở Việt Nam không phổ biến lắm. Loại này chủ yếu có ở Ấn Độ. Màu nhuộm trông rất tươi, giống màu đỏ cờ. Những khe nứt thường có màu đậm hơn những chỗ khác, do có màu nhuộm len vào.

Khi lấy Axeton (thuốc tẩy sơn móng tay) quệt qua sẽ thấy màu nhuộm dính ra tay.

➡️ Ruby nhân tạo/giả: Hàng này trong vắt, đỏ đậm đẹp, không tỳ vết, nhìn cái là biết liền. Ruby tự nhiên nhìn chung không bao giờ đạt được chất lượng đó. Mà nếu có thì chắc cũng không ai đủ tiền mua.

KẾT LUẬN

Ruby là 1 trong 4 loại đá quý hiếm nhất. Ruby đẹp và xịn thì chắc chắn đắt. Còn nếu đẹp và rẻ thì coi chừng, rất dễ là hàng đã qua xử lý.

Ruby tự nhiên thì phải có vết, vết càng rõ thì càng có khả năng là Ruby xịn, còn vết mờ, có bong bóng là Ruby xử lý phủ thủy tinh giá rẻ.

Nguồn bài viết: Chuyên gia Đỗ Quang Khánh (Mr.)